«1- پس از طرح موضوع تخلف ساختمانی در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، امکان انصراف از اعلام وقوع تخلف ساختمانی یا استرداد گزارش تخلف ساختمانی وجود ندارد.
2- آراء قطعی صادره از کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری قبل از نقض توسط مرجع دیوان عدالت اداری به قوت خود باقی است ولیکن در صورت اعلام شهرداری مبنی بر منتفی گردیدن موضوع تخلف اجرای رای کمیسیون ماده ۱۰۰ زائل خواهد گردید و در خصوصی آراء مزبور امکان اعاده دادرسی نسبت به آراء کمیسیون ماده ۱۰۰ پیش بینی نگردیده است.»
سؤال:
1- در خصوص پرونده های کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، آیا شهرداری ها شاکی خصوصی محسوب میشوند یا خیر؟ و آیا میتواند در هر یک از مراحل رسیدگی و اجرای رای کمیسیون، از شکایت خود منصرف و موجب مختومه شدن پرونده گردد یا خیر؟
2- چنانچه موجب و مبنای صدور رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ منتفی شود مثلا کاربری فضای سبز در طرح تفضیلی مؤخر تبدیل به مسکونی شود یا افزایش تراکم در طرح تفضیلی مؤخر و … آیا طرح مجدد پرونده به درخواست شهرداری در کمیسیون ماده ۱۰۰ و اتخاذ تصمیم جدید بر مبنای طرح تفصیلی جدید امکان پذیر است یا خیر؟ تحت چه عنوان؟
3- آیا طرفین حق اعاده دادرسی نسبت به آراء قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ها دارند یا خیر؟
نظريه اداره کل حقوقی قوه قضائيه
۱- مستفاد از مقررات قانون شهرداری خصوصاً ماده ۱۰۰ و تبصره های ذیل آن که ناظر بر تخلفات ساختمانی می باشد، شهرداری ها با وقوع تخلفات ساختمانی مالکین املاک چه آنکه دارای پروانه ساختمانی و یا فاقد آن باشد و یا خارج از حدود پروانه احداث بنا نماید، موضوع را در کمیسیون های ماده ۱۰۰ مطرح می نمایند. اما این حق برای شهرداری و یا مقامات آن پیش بینی نشده که از اعلام وقوع تخلف ساختمانی انصراف حاصل کنند یا گزارش تخلف ساختمانی را استرداد نمایند. ۲ و ۳- در فرض استعلام، رای قطعی کمیسیون موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری تا زمانی که از سوی مرجع ذیصلاح یعنی دیوان عدالت اداری نقض شود، به اعتبار و قوت خود باقی است. ولی چنانچه شهرداری اعلام کند که موضوع تخلف که به تقاضای شهرداری در کمیسیون ماده ۱۰۰ مطرح و در مورد آن رای صادر شده منتفی گردیده، اجرای رای کمیسیون نیز منتفی خواهد بود. شایان ذکر است در قوانین مربوط، اعاده دادرسی نسبت به آراء کمیسیون ماده ۱۰۰ یاد شده پیش بینی نشده است.
آیا می‌دانستید مامور رفع سد معبر شهرداری نمی‌تواند به بهانه ی رفع سدمعبر، اجناس دست فروشان، یا ابزار مصالح ساختمان‌های درحال ساخت را مصادره و با خود ببرد؟
دراین خصوص طبق قانون شهرداری مامور صرفا مکلف به رفع سد معبر به نحو مقتضی است. در این خصوص یک رای ابطالی ازهیات عمومی دیوان عدالت اداری صادر شده که ذیلا بیان می‌گردد. بدیهیست چنانچه در موارد نادری مامور مبادرت به فحاشی، توهین یا حتی ضرب و شتم نمود، قابل پیگیری از طریق شکایت در محاکم کیفری میباشد.
رای ابطالی هیات عمومی دیوان عدالت اداری:
رای شماره ی 402 مورخ 90/10/26
تحت عنوان ابطال بند 5 مصوبه مورخ 78/5/7 شورای تامین استان خراسان رضوی:
اولا با توجه به اینکه موضوع مصوبه ی مورد اعتراض خارج از وظیفه ی شورای تامین استان به شرح مقرر درماده ی 5 قانون راجع به تعیین وظایف و تشکیلات شورای امنیت کشورمصوب 62/6/8 است؛
ثانیا به موجب ماده 100 قانون شهرداری مصوب 1334/4/11، شهرداری میتواند ازعملیات ساختمانی ساختمان‌های بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه به وسیله ی ماموران خود اعم از آنکه ساختمان درزمین محصور یا غیرمحصور واقع باشد، جلوگیری کند و در مصوبه ی مورد اعتراض، شورای تامین استان، شهرداری را موظف کرده است قبل ازاحداث اعیانی غیر مجاز، کلیه ی مصالح ساختمانی و ابزار بنایی را از پای کار جمع آوری کند. چنین وظیفه ای برای شهرداری درماده 100 قانون شهرداری پیش بینی نشده است و صرفا پس از احداث بنای غیرمجاز میتواند مطابق ماده ی قانونی یادشده و تبصره های قانونی ذیل آن حسب مورد اقدام مقتضی به عمل آورد، بنابراین بند 5 مصوبه ی شورای تامین استان خراسان رضوی به دلایل مذکور خارج از حدود اختیارات شورای تامین استان و مغایر قانون است و به استناد بند یک ماده ی 19 و ماده ی 42 قانون دیوان عدالت اداری حکم بر ابطال آن صادر و اعلام می شود.